Het denken over veiligheid verandert en er is steeds meer behoefte aan een ander perspectief. Een andere invalshoek van waaruit je naar veiligheid kan kijken is Safety-II; een perspectief met een andere focus dan dat je misschien gewend bent maar die heel veel oplevert.
Bij Safety-I zit de focus op wat niet goed is gegaan. Retrospectief kijk je terug naar hoe een situatie is ontstaan en onder welke omstandigheden. Safety-II is anders kijken naar hoe we het doen in de dagelijkse praktijk. De gedachte is om juist ook te sturen op zaken die wél goed zijn gegaan. Immers, het gaat om de totale context waarin veel goed, en soms zelfs héél goed gaat.
Safety-II
Bij Safety-II wordt er gekeken naar het denken en handelen vanuit de dagelijkse praktijk. Wat zijn de olifantenpaadjes in het werkproces? Olifanten zijn vaak de eerste die een nieuwe route proberen om op een snellere/betere manier van A naar B te komen. De eerste olifant vertrouwt op zijn/haar intuïtie en is creatief. Er ontstaat een pad wanneer de hele kudde de initiatiefnemer gevolgd is. Daarna maken andere dieren gebruik van deze ‘olifantenpaadjes’. Het is een metafoor voor wat je ook veel ziet in het dagelijks leven. Het vinden van een andere en misschien wel betere manier van werken, anders dan vanuit beschreven processen en protocollen. Dat betekent vertrouwen hebben in mensen die het werk doen. Door te erkennen dat het best bijzonder is dat in alle complexiteit die de zorg tegenwoordig kent, óók heel vaak dingen goed gaan. Natuurlijk hebben we dit meer te danken aan de mensen dan aan de protocollen, die door de diversiteit aan situaties ook lang niet altijd 100% toepasbaar zijn. Safety-II ziet dan ook de medewerker als belangrijke factor voor een veilige organisatie. Want die weet hoe er het beste kan worden omgegaan met (nieuwe) risico’s die zich aandienen in zijn of haar werk.
Voor een heldere analyse is een goede onderzoeksmethodiek essentieel. FRAM (een model van Prof. Eric Hollnagell) is hiervan een voorbeeld. De dagelijkse realiteit vanuit het werkveld is leidend in deze analyse, niet de processen. Juist de goede voorbeelden vanuit de praktijk worden in beeld gebracht in plaats van het benadrukken van alleen de risico’s.
Het mooie van Safety-II is dat er gekeken wordt hoe het gaat in de werkelijkheid. Je kunt veiligheid namelijk niet monitoren als je niet weet hoe het er daadwerkelijk in de dagelijkse praktijk aan toegaat. Bij Safety-I kijken we vooral of de protocollen, procedures en richtlijnen wel gevolgd zijn (risicobeheersing). Echter, bij een incident kun je achteraf constateren dat protocollen niet gevolgd zijn. Ook bij een goede uitkomst kan dit zo zijn.
Er wordt een beroep gedaan op flexibiliteit, weerbaarheid en wendbaarheid van de zorginstelling en haar medewerkers. Kunnen inspelen op verwachte en onverwachte situaties. Het is best spannend om protocollen soms los te laten en met gezond verstand in te spelen op een situatie.
Het gedachtegoed Safety-II is niet nieuw voor Triaspect. In zowel onze visie als onze producten en diensten is het nieuwe veiligheidsdenken al grotendeels verweven. Denk bijvoorbeeld aan:
– Inspiratiesessie Safety-II voor RvB/MT/Directie/Afdeling Kwaliteit en Veiligheid
– Inspiratiesessie Safety-II voor teams
– Safety-II training
– FRAM
– Advies op maat
– TriasWeb, module Positief Incident Melden (PIM)
– Spreker op uw symposium/medewerkersdag/congres/netwerkbijeenkomst
Geïnteresseerd? Neem contact op met Saskia Bodt via 06-50875112 of saskia@triaspect.nl