Myrna is 24 en woont sinds haar 15e in Nederland. Ze beheerst de taal, zij het niet in de finesses. Een frisse meid met hart voor de zorg. Vanuit haar cultuur met soms andere omgangsvormen dan in ons land gebruikelijk.
“Je mag er met niemand over praten”
Het is een woensdagmiddag als een collega aan de leidinggevende meldt dat Myrna schuldig is aan “geweld in de zorgrelatie”. De organisatie stelt haar onmiddellijk vrij van werk in afwachting van het onderzoek dat wordt opgestart. De boodschap aan Myrna: “je mag er met niemand over praten”. Dat neemt ze heel letterlijk waardoor haar man en moeder niet weten waarom ze opeens niet meer werkt. Haar verdriet is schrijnend; ze zit thuis maar begrijpt in de verste verte niet waarom.
Myrna is niet de enige. De afgelopen jaren ben ik bij meerdere opdrachten betrokken geweest waar een medewerker op non-actief is geplaatst. Altijd is sprake van een goede reden; medicijnen die verdwijnen, een klacht van familie ten aanzien van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag…
Veiligheid rechtvaardigt deze beslissing. Een medewerker vrijstellen van werk lijkt daarom zo raadzaam. Juridisch kan en mag het, óók als iemand niet verkeerd heeft gehandeld. En ja, het is van waarde in situaties waarbij een medewerker op heterdaad wordt betrapt. Of wanneer doorwerken niet veilig is voor de persoon zelf, cliënten of collega’s.
Maar wat als dat niet het geval is??
In vrijwel alle gevallen waar ik bij betrokken ben, is de toedracht anders dan in eerste instantie gedacht. In dat geval is leed niet voorkomen, maar juist veroorzaakt. Want het wegsturen van iemand, ook van tijdelijke aard, is een breuk in het vertrouwen. Niet alleen tussen de opdrachtgever en degene die het overkomt. Het is ook een signaal aan alle medewerkers; “waag het niet om betrokken te zijn bij een (mogelijke) fout. De consequenties kunnen ingrijpend zijn.”
Mijn ervaring is dat het proces van op non-actief stellen vaak zonder wederhoor gebeurt, zodat iemand thuis komt te zitten zonder dat de andere kant van het verhaal is belicht. Hoe veilig is het als de vrijgestelde niet de mogelijkheid heeft om de andere kant van het verhaal te verwoorden en toe te lichten? Geloof je echt dat jouw medewerker gelooft dat jij hem/haar niet verdenkt?
Het vertrouwen van Myrna heeft een deuk. Het vertrouwen in het team van Myrna is geschaad. Myrna is – ongewild en onbedoeld – niet meer welkom binnen haar team omdat zij haar collega’s confronteert met wat er kan gebeuren als je intenties anders uitgelegd worden dan bedoeld…… En zo wordt Myrna twee keer gestraft voor wat hooguit onhandigheid genoemd kan worden.
Gun jezelf als leider een Time Out
Sta jij als leider voor een soortgelijke beslissing? Gun jezelf dan een Time Out vóórdat je een medewerker op non-actief stelt! Want niet alleen veiligheid, maar ook vertrouwen komt te voet en gaat te paard.
Karin Jensma
Calamiteitenonderzoeker/Adviseur Triaspect